A sexualidade ocupa un espazo significativo na nosa dinámica social de interacción co medio. Aínda que é certo que na sociedade as relacións afectivo–sexuais están intimamente relacionadas coas sensacións de pracer, paixón e desexo, a definición é moito máis ampla. Estamos ante unha dimensión biolóxica, psicolóxica e social coa capacidade de influír positivamente na nosa calidade de vida e benestar persoal.
Con todo, o sexo ten idade?
Este artigo de Lorena Costas dános resposta a esta pregunta:
Desmontando os mitos da sexualidade na terceira idade
A sexualidade ocupa un espazo significativo na nosa dinámica social de interacción co medio. Aínda que na sociedade as relacións afectivo-sexuais están intimamente relacionadas coas sensacións de pracer, paixón e desexo, a definición é moito máis ampla. Estamos ante unha dimensión biolóxica, psicolóxica e social coa capacidade de influír positivamente na nosa calidade de vida e benestar persoal. É unha dinámica de enriquecemento e unha estratexia de comunicación, non só entre individuos, senón con nós mesmos. A través de relacións sexuais baseadas no respecto e na igualdade, podemos adquirir aptitudes, actitudes e emocións tremendamente positivas para o noso desenvolvemento. Con todo, o sexo ten idade?
Parece increíble que existan restricións á hora de elixir gozar da nosa sexualidade. A pesar de ser algo libre e persoal, a opinión social xeral afirma que o desexo sexual nace e cobra importancia na xuventude, mantense na etapa adulta e desaparece na terceira idade. Polo tanto, o sexo neste último ciclo vital está plagado de estereotipos, prexuízos e condutas que rexeitan, discriminan e limitan esta práctica sexual, o que provoca a aparición de mitos relacionados coa sexualidade e o desexo, coartando a liberdade sexual deste colectivo. A OMS (Organización Mundial da Saúde) establece que máis do 22% das persoas maiores no mundo presentan problemas coa súa sexualidade a causa da presión social.
A continuación, mencionarase algúns dos mitos máis extendidos sobre a sexualidade na terceira idade:
- “As persoas maiores son asexuais” A sexualidade é inherente ao ser humano, e por tanto, non existe un límite cronolóxico. Estamos a afastarnos da idea de que as relacións sexuais son por e para a reprodución, pero aínda temos moito camiño por percorrer. Hoxe en día, consideramos que o sexo é algo propio da xuventude e da adultez, e que practicalo cando se é maior resulta inapropiado e ridículo. Estas ideas negativas tradúcense en condutas sociais que inflúen no colectivo da terceira idade, o cal, en moitas ocasións, véndese censurado e reprime os seus propios desexos, por consideralos incorrectos.
- “As persoas maiores perden o seu atractivo sexual tras a xuventude” O ideal de beleza máis estendido ten como principal protagonista o corpo das persoas novas. Pola contra, a vellez nunca se relacionou con esta idea. Con todo, a beleza é algo subxectivo que se crea e evoluciona coa sociedade. Polo que é un erro pensar que na terceira idade, as persoas perden a capacidade de despertar desexo sexual nas demais.
- “As persoas maiores só necesitan contacto emocional” Creese que na vellez, as persoas cambian o desexo sexual pola necesidade de contacto emocional. Que prefiren caricias, bicos e palabras bonitas. É certo que a sexualidade e o desexo sexual cambian co paso do tempo, pero non desaparecen. Na maioría dos casos, as persoas que gozaron ao longo da súa vida dunha sexualidade plena e positiva, van querer practicala sempre.
- “As persoas maiores non teñen capacidade física para proporcionar ou sentir pracer” Aínda que o corpo e os órganos xenitais e reprodutores cambian co paso do tempo, xeralmente estes non perden a súa capacidade sexual. Existen modificacións físicas motivadas pola vellez, pero non deben supoñer unha barreira para gozar do sexo. Trátase dun aprendizaxe e adaptación da conducta sexual. O noso corpo cambia, e nós debemos cambiar con el.
- “As persoas maiores non deben practicar sexo porque pode ser perxudicial para a súa saúde” Aínda que o estado físico e/ou mental dunha persoa influí na súa sexualidade, a aparición de certas patoloxías non ten porqué eliminar as relacións afectivo-sexuais nin o desexo sexual. A sexualidade vivida de forma satisfactoria implica a mellora da calidade de vida das persoas. Na maioría dos casos, necesítase unha adaptación ás novas características persoais que nos permitan desenvolvernos positivamente.
Mencionados e analizados os mitos máis relevantes sobre a sexualidade na terceira idade, podemos concluír que as condutas sexuais nesta etapa son igual de significativas, apropiadas e satisfactorias que en calquera outro momento da vida. Únicamente debemos adaptarnos ás novas características e sacar o mellor de nós mesmos. É moi probable que se unha persoa gozou dunha sexualidade praceirosa ao longo da súa vida, este desexo manteña a pesar da idade. Incluso, existen casos onde o pracer sexual pleno alcánzase por primeira vez na vellez.
Como parte da sociedade, non debemos xulgar estas condutas, senón normalizalas e darlles a importancia que se merece nas nosas vidas.
Lorena Costas Caride
Educadora Social de Afaga
