Este interesante artigo de Patricia Ruibal De Sola, Psic贸loga de AFAGA, trata sobre a interacci贸n entre nenos e maiores, que achega beneficios individuais e sociais para ambos os grupos. Ademais, segundo os datos, as persoas con deterioraci贸n cognitiva ou demencia poden experimentar maior afecto durante as interacci贸ns con nenos do que poden sentir en actividades non interxeracionais.
Patricia Ruibal puxo en marcha un interesante programa interxeracional no que participan usuarios do Centro de D铆a Beiramar e alumnos de infantil do Colexio San Jos茅 da Gu铆a, en Vigo. Por iso, fala en primeira persoa desta marabillosa experiencia, e os resultados tan positivos que se est谩 conseguindo.
Actividades interxeracionais: positivas, motivadoras e divertidas
聽
No traballo con persoas con demencia, 茅 fundamental a estimulaci贸n cognitiva, f铆sica e funcional. Por iso, levamos a cabo o noso traballo con empe帽o para tentar manter ao m谩ximo estas capacidades que a enfermidade vai levando pouco a pouco de forma inevitable.
Insistimos en que mante帽an a lectura, a escritura, o c谩lculo… xa que esa axilidade mental e eses procesos est谩n implicados en moitas actividades necesarias para manter a autonom铆a e un bo nivel no d铆a a d铆a de calquera persoa.
Pero… en ocasi贸ns, nese empe帽o, moitos esquecen algo moi importante que 茅 o estado emocional e o benestar psicol贸xico das persoas con demencia. De que nos serve que Mar铆a ou Pepe sumen e resten perfectamente se non te帽en ganas de vivir? En base a iso, os que traballamos d铆a a d铆a con estas persoas, ademais das actividades m谩is convencionais (que por suposto son necesarias), tentamos buscar outras moitas que, utilizando est铆mulos diferentes, persegue semellantes obxectivos.
Por ese motivo, hoxe quer铆a falarvos das actividades e dos programas interxeracionais, que tiven a sorte de poder po帽er en pr谩ctica nestes 煤ltimos anos e das cales gozamos nenos, maiores e profesionais. Diversas investigaci贸ns coinciden en que a interacci贸n entre nenos e maiores aporta beneficios individuais e sociais para ambos os grupos. Ademais, os datos indican que as persoas con deterioro cognitivo ou demencia poden experimentar maior afecto durante as interacci贸ns con nenos do que poden sentir en actividades non interxeracionais.
Existen moitas definici贸ns deste tipo de programas; no meu caso, qu茅dome con esta que di: “Un programa organizado para fomentar a interacci贸n entre nenos, mozos e persoas maiores que sexan continuadas, mutuamente beneficiosas e que conduzan ao desenvolvemento de relaci贸ns” (McCrea, Weissman e Thorpe-Brown, 2004).
Non se trata s贸 de que nenos e maiores compartan espazo, ou estean xuntos, tam茅n te帽en que “facerse xuntos”, intercambiar experiencias, co帽ecementos, emoci贸ns e afectos. O contacto e o traballo cos nenos 茅 algo tan familiar (case todos somos pais, t铆os, av贸s, irm谩ns…) que incluso persoas con un deterioro moi avanzado reaccionan ante est铆mulos cando est谩n implicados os nenos.
Puxemos un par de exemplos: unha persoa con demencia que non 茅 capaz de recordar o que come cada d铆a, lembra perfectamente cando un neno de 2 anos veu aos talleres, subiuse 谩 mesa e puxo a cantar; outra, en estadio moderado, que ten dificultades importantes ao vestirse, coloca os pescozos dos mand铆s e arremanga aos nenos para que non se mancen nunha actividade de pintura, de maneira totalmente instintiva, sen que ningu茅n lle pida.
Tras todo isto, 茅 innegable que o simple contacto con nenos en actividades 茅 positivo por si mesmo, ademais de divertido e motivador. O cal indica que se levamos a cabo programas mantidos no tempo, podemos ir m谩is al谩 e lograr beneficios nas persoas con demencia como os que se relatan a continuaci贸n:
- Reducci贸n da modorra, a apat铆a e a sintomatolox铆a, conductual/emocional caracter铆stica da demencia.
- Reforzo da identidade e a autoimaxe, incrementando o seu sentimento de “ser 煤tiles” para os demais e integr谩ndoos na sociedade.
- Ruptura coa rutina necesaria no d铆a a d铆a (no caso de persoas con demencia en instituci贸ns) que proporcionan un “bufido de aire fresco” necesario tanto para enfermos como para traballadores.
- Fortalecemento das capacidades cognitivas tales como a memoria, o linguaxe, a percepci贸n… a trav茅s das diferentes actividades levadas a cabo.
- Aumento da mobilidade e da actividade social.
Para conclu铆r, unha vez analizada a teor铆a e posta en pr谩ctica, seguirei levando a cabo estas actividades e estes programas no meu traballo con persoas con demencia sempre que poida, xa que supo帽en unha fonte de enerx铆a que lles fai gozar, incluso 谩s veces ata lembrar, e por moito esforzo que supo帽an para os profesionais as actividades diferentes, nas que sempre asumes riscos, ver esas sorrisas, esa alegr铆a a铆nda que sexa temporal, esa cara de satisfacci贸n cando os nenos os chaman polos seus nomes… fai que todo esforzo mereza sempre a pena.
聽
Patricia Ruibal De Sola
Psicol贸ga de AFAGA
