Máis dun centenar de persoas asistiron o pasado sábado ás XXI Xornadas Profesionais de AFAGA en Vigo, convertendo a este encontro anual en todo un referente do ecosistema sociosanitario de Galicia, para o estudo, investigación e loita contra o Alzheimer e outras demencias.
A xornada deu comezo cunhas palabras de Juan Carlos Rodríguez, presidente de AFAGA, acompañado de Javier Puente, xerente da área Sanitaria de Vigo, do Sergas, quen explicou como coa axuda da asociación conseguiuse implantar unha unidade de demencias no Hospital Álvaro Cunqueiro que leva tres anos funcionando con gran éxito. “Vexo aquí a moitos profesionais que vos dedicades á investigación -sinalou Puente-, a asistencia non se entende sen a investigación, algo vital para mellorar a calidade de vida das persoas”.
En representación do Concello de Vigo, acompañounos a concelleira de Política Social Yolanda Aguiar, quen se referiu á necesidade de abordar o cambio dos coidados-. “Queremos poñer ás persoas no centro, levar os servizos á persoa e non ao revés e este cambio na lonxevidade non se dá, se non é con dereitos de universalidade, equidade e igualdade de xénero. Grazas a entidades como AFAGA, isto é posible, e por iso o Concello irá sempre da súa man en novos proxectos”.
O primeiro relatorio das Xornadas Profesionais correu a cargo de Esther Romaguera, logopeda, psicóloga e especialista en neuropsicología clínica do Hospital Universitario da Ribeira, en Alzira (Valencia), e centrouse na “Afasia e as alteracións lingüística das demencias”. “Os problemas de comunicación teñen un impacto significativo na vida social dos que a padecen, axudémoslles a que ese impacto non sexa tan grande”, concluíu Romaguera na súa alegación final, tras facer un repaso das principais alteracións e realizar unha serie de recomendacións útiles para a súa abordaxe.
Seguidamente, Cristina Buiza, doutora en psicoloxía da Saúde e investigadora de Matia Fundazioa, de San Sebastián, expuxo o seu relatorio “Proxecto como na casa: xerando itinerarios de transformación dos actuais centros residenciais cara a contornas para unha boa vida na comunidade”. Buiza explicou o proxecto “Como na casa” da fundación, que compartiu galardón nos últimos Premios da Fundación Mutualidade, co programa de AFAGA “Teño un amigo en Afaga”.
Este proxecto de Matia xerou un itinerario de transformación de centros residenciais en contornas hogareños e centrados na atención á persoa, desde o que é significativo e constitutivo de benestar. Buiza repasou algunhas accións do proxecto como, por exemplo, a necesidade de “despatologizar” as residencias. “As persoas maiores non ingresan en centros, múdanse a novos fogares. Esta transformación é complexa, pero debemos seguir avanzando. A linguaxe é clave para cambiar as miradas e percepcións”, sinalou Buiza durante a súa exposición.
Na segunda parte da xornada, Marian Navarro, neuropsicóloga e especialista en xerontoloxía e psicoloxía da vellez do Centro de Humanización da Saúde, de Madrid, falou sobre o acompañamento no duelo anticipado. Rosa Poveda, avogada de AFAGA Alzheimer, explicou a continuación en que consiste un testamento vital, como documento de vontades anticipadas.
Soluciones dixitales e intervencións
Na última parte da xornada, os asistentes tiveron a oportunidade de coñecer en profundidade algúns dos principais proxectos de internacionalización, investigación e innovación que AFAGA desenvolve, no ámbito da atención á lonxevidade e as demencias, en colaboración con distintos partners europeos.
Iván Rarís, xerente da Agrupación industrial Saúde de Galicia, realizou as presentacións dos relatores participantes, destacando na súa intervención a ambición de AFAGA de colaborar cos investigadores “o que fai que a asociación se diferencie e evolucione na súa procura da excelencia”.
Maxi Rodríguez, directora de proxectos de AFAGA e psicóloga sanitaria, centrou a súa exposición no proxecto europeo Innov4life para a creación dun ecosistema transfronteirizo de innovación colaborativa en saúde dixital. En virtude deste proxecto, creouse un Living-Lab (laboratorio de ideas) en Portugal e estase construíndo un segundo no Hospital Álvaro Cunqueiro, coa finalidade de buscar solucións dixitais en demencias e deterioración cognitivo.
Seguidamente, Carlos Spuch, investigador senior do grupo de neurociencia traslacional do Instituto de Investigación Sanitaria Galicia Sur (IISGS), explicou o proxecto Biofamalz, centrado en desenvolver biomarcadores familiares de deterioración cognitiva e #estrés familiar na enfermidade de Alzheimer.
As xornadas remataron coa intervención do consultor Ángel Rodríguez, quen explicou aos asistentes o proxecto transfronteirizo LongSocial, que cofinancia a Unión Europea a través do Programa Interreg VI-A España – Portugal (POCTEP) 2021-2027, e no cal se enmarcan precisamente estas xornadas profesionais. Rodríguez debullou os principais obxectivos desta iniciativa europea para desenvolver accións formativas e intervencións en ambos os lados da fronteira.
Desde AFAGA agradecemos a todos os participantes, relatores e colaboradores que fixeron posible a organización este evento. Xuntos, coa axuda da investigación e a innovación continuaremos traballando para mellorar a calidade de vida dos pacientes e a dos seus familiares e amigos.
